Trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia của Bộ Chính trị được ban hành như một “kim chỉ nam” mở đường cho giai đoạn phát triển mới của đất nước. Xác định đây là động lực then chốt để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo đảm quốc phòng - an ninh, phát triển xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện và có chiều sâu, đến nay đã bước đầu ghi nhận nhiều kết quả tích cực, khẳng định quyết tâm chính trị cao và năng lực hành động cụ thể của địa phương trong hiện thực hóa Nghị quyết quan trọng này.

Đồng chí Trịnh Việt Hùng, Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tỉnh Thái Nguyên chủ trì Hội nghị ngày 16/5/2025 để thảo luận, cho ý kiến vào các nội dung, nhiệm vụ trọng tâm của Ban Chỉ đạo

Với tinh thần chủ động và tiên phong, ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, Thái Nguyên là địa phương đầu tiên trên cả nước thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết, do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban; thành lập Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân, cơ quan, đơn vị, bảo đảm kỷ luật triển khai từ cấp tỉnh đến cơ sở. 

Xây dựng thể chế được xem là nền tảng, là điều kiện tiên quyết, cần hoàn thiện và đi trước một bước để tạo dư địa cho các đột phá sau. Đến nay, tỉnh đã ban hành 130 văn bản phục vụ triển khai Nghị quyết, trong đó gồm 05 văn bản tổng thể và 125 văn bản cụ thể hóa ở cấp ngành, cấp sở và địa phương, tạo nên một hành lang pháp lý hoàn chỉnh để hiện thực hóa các mục tiêu lớn. Trên cơ sở hành lang pháp lý đó, tỉnh đã nhanh chóng triển khai thực hiện quyết liệt và đồng bộ, bám sát 25 mục tiêu và 92 nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 của Chính phủ. Đến ngày 30/4/2025, toàn tỉnh đã hoàn thành 5/25 mục tiêu; 19/92 nhiệm vụ đã triển khai và hoàn thành; 38/92 nhiệm vụ đang trong quá trình thực hiện; 32/92 nhiệm vụ đang nghiên cứu, triển khai; còn lại 03/92 nhiệm vụ thuộc thẩm quyền chủ trì của các cơ quan Trung ương. 

Phát triển hạ tầng số – Kiến tạo một nền tảng vững chắc 

Trong tiến trình thực hiện đồng bộ Nghị quyết 57-NQ/TW, tỉnh xác định đầu tư phát triển hạ tầng số hiện đại, thông minh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và là điều kiện quan trọng để vận hành hiệu quả chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Toàn tỉnh hiện có 2.244 vị trí phát sóng thông tin di động, với tổng số 4.454 trạm BTS, trong đó có 723 trạm BTS 5G triển khai trong năm 2025, phủ sóng toàn diện các khu công nghiệp, đô thị trung tâm và vùng kinh tế trọng điểm. Tốc độ tải xuống Internet băng rộng di động đạt 124,92 Mb/s, xếp thứ 11/63 tỉnh, thành. Cáp quang truy nhập Internet băng rộng cố định đã phủ đến 100% xóm, bản với tốc độ truy cập trên 01Gb/s đạt 100%. Đặc biệt, tỉnh đang triển khai các trụ cột hạ tầng chiến lược, như: Khu Công nghệ thông tin tập trung Yên Bình (chờ Thủ tướng Chính phủ phê duyệt), với định hướng trở thành trung tâm công nghệ số dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về 5 lĩnh vực công nghệ chiến lược (công nghệ và hệ sinh thái đồ họa số, công nghệ và hệ sinh thái phần mềm và AI ứng dụng chuyên ngành, công nghệ và hệ sinh thái tự động hoá công nghiệp và người máy, công nghệ và hệ sinh thái thiết bị bay không người lái (UAV), công nghệ và hệ sinh thái thiết bị điện tử IoT và bán dẫn); Trung tâm dữ liệu tỉnh Thái Nguyên (DataCenter) (quy mô trên 1.000 racks, trên 10MW) được quy hoạch để phục vụ để cung cấp dịch vụ dữ liệu cho vùng trung du và miền núi phía Bắc, hướng đến cung cấp dịch vụ dữ liệu toàn cầu; Trung tâm tính toán công nghệ cao, kết hợp giữa đầu tư công và doanh nghiệp, đặt tại Đại học Thái Nguyên, mục tiêu thuộc nhóm trung tâm hàng đầu quốc gia vào năm 2030; Trung tâm nghiên cứu giao dịch carbon phấn đấu hình thành trong năm 2025, nhằm đáp ứng xu thế kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Như vậy, từ hệ thống viễn thông đến cáp quang, từ trung tâm dữ liệu đến khu công nghệ, hạ tầng số tỉnh Thái Nguyên không chỉ là yếu tố hỗ trợ, mà đang đóng vai trò hạ tầng “cứng” cho chính quyền số và hạ tầng “mở” cho đổi mới sáng tạo.

Xây dựng chính quyền số toàn diện, thực chất, hiệu quả

Trên nền tảng hạ tầng số hiện đại, mô hình chính quyền số được triển khai một cách toàn diện, thực chất và hiệu quả. Theo kết quả đánh giá của Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành và đánh giá chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công trên Cổng dịch vụ công quốc gia, tính đến ngày 27/5/2025, tỉnh Thái Nguyên đạt 87,84/100 điểm, xếp thứ 2/63 tỉnh, thành phố. Từ ngày 01/01/2025 đến ngày 27/5/2025, toàn tỉnh đã tiếp nhận 295.285 hồ sơ, xử lý 276.295 hồ sơ, đạt tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn là 99,58%. Cơ sở dữ liệu chuyên ngành và liên ngành liên tục được mở rộng và cập nhật toàn diện. 100% dữ liệu cán bộ, công chức, viên chức (29.956 hồ sơ) đã được cập nhật trên phần mềm quản lý. Cơ sở dữ liệu tài nguyên – môi trường đã được kết nối liên thông giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai để thực hiện nghĩa vụ tài chính hoàn toàn điện tử. Hệ thống phần mềm một cửa điện tử được tích hợp với phần mềm VBDLIS, đáp ứng việc cung cấp thông tin, kết nối CSDL đất đai với dữ liệu về dân cư, định danh theo Đề án 06 của Chính phủ. Hệ thống cơ sở dữ liệu về đề tài/ nhiệm vụ khoa học công nghệ được quản lý tập trung, 161 nhiệm vụ nghiên cứu đã được nghiệm thu, 113 nhiệm vụ đã ứng dụng thực tiễn và 346 nhiệm vụ được cập nhật vào CSDL quốc gia về KHCN. Về công tác Đảng, ứng dụng Sổ tay Đảng viên điện tử đã được hơn 92,55% đảng viên cài đặt; 94% đảng viên đã cập nhật và chuẩn hóa thông tin cá nhân; hệ thống hiện có 3.677 văn bản, tài liệu, 889 tin bài, và 4.891 lượt công việc giao cho đảng viên được xử lý qua ứng dụng. Kho dữ liệu số hóa văn bản của tỉnh hiện đang quản lý hơn 44.000 hồ sơ lưu trữ, hơn 53.000 tài liệu được số hóa và bảo quản trên phần mềm chuyên dụng. Cùng với đó, các nền tảng quản trị và vận hành chính quyền số được thiết lập, tích hợp và duy trì hiệu quả. Hệ thống quản lý văn bản và điều hành toàn tỉnh đã triển khai tại các sở, ban, ngành với tổng số hơn 12.000 tài khoản người dùng; đã cấp 12.702 chữ ký số chuyên dùng công vụ cho cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn toàn tỉnh; hệ thống thư điện tử tại địa chỉ: http://mail.thainguyen.gov.vn đã cấp 19.015 hòm thư; Cổng thông tin điện tử tỉnh và 100% trang thông tin điện tử của cơ quan hành chính các cấp hoạt động ổn định; hệ thống hội nghị truyền hình đã kết nối liên thông từ cấp tỉnh đến cấp xã và ngược lại; nền tảng kết nối dữ liệu LGSP tiếp tục được phát triển với hơn 6,3 triệu giao dịch, phục vụ nhu cầu ngày càng cao của việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước. Đặc biệt, tỉnh đang triển khai xây dựng nền tảng G-ThaiNguyen, một hệ thống quản trị điện tử tổng thể giúp lãnh đạo tỉnh chỉ đạo, điều hành dựa trên dữ liệu số thời gian thực, từ đó nâng cao hiệu quả tổng hợp, phân tích, giám sát, đảm bảo sự minh bạch, chính xác và kịp thời trong điều hành kinh tế - xã hội. 

Thái Nguyên xây dựng hệ thống hội nghị truyền hình đảm bảo kết nối liên thông từ cấp tỉnh đến cấp xã và ngược lại 

Kinh tế số – Động lực của mô hình tăng trưởng mới

Từ hệ thống chính quyền số vận hành hiệu quả, minh bạch và dựa trên dữ liệu thời gian thực, tỉnh đã tạo lập một môi trường thuận lợi về thể chế, hạ tầng, quản trị để thúc đẩy đổi mới mô hình kinh doanh, sản xuất thông minh và thương mại điện tử. Đây chính là tiền đề để kinh tế số trở thành một trong những trụ cột tăng trưởng chủ đạo của tỉnh trong giai đoạn hiện nay. Những năm qua, tỷ trọng kinh tế số trong GRDP của tỉnh liên tục duy trì ở mức cao và ổn định. Theo số liệu thống kê của Cục Thống kê thuộc Bộ Tài chính, kết quả tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GRDP năm 2022 tỉnh Thái Nguyên đạt 42,92% đứng thứ 2/63 tỉnh, thành; năm 2023 đạt 31,4% đứng thứ 3/63 tỉnh, thành; năm 2024 đạt 35,5% đứng thứ 3/63 tỉnh, thành. Kết quả này phản ánh hiệu quả của việc triển khai đồng bộ các chính sách chuyển đổi số và phát triển kinh tế số trên toàn tỉnh. 

Các lĩnh vực kinh tế số theo ngành đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Trong công nghiệp ICT, tỉnh hiện có 32 doanh nghiệp bưu chính - viễn thông, tổng doanh thu đạt 2.008 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước 100 tỷ đồng. Thương mại điện tử cũng phát triển mạnh với doanh thu 750 tỷ đồng (năm 2023), tăng 20% trong năm 2024, và hiện chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Toàn tỉnh có 181 website bán hàng đăng ký, hơn 3.000 sản phẩm trên sàn www.thainguyentrade.vn, trong đó có 2.500 sản phẩm nội tỉnh. Trong nông nghiệp, chuyển đổi số được đẩy mạnh với 503 tài khoản đăng ký sử dụng phần mềm Quản lý chất lượng nông sản Thái Nguyên; cập nhật, theo dõi, quản lý 7.095 cơ sở; 222 vùng sản xuất với tổng diện tích 1.397,35 ha. Việc truy xuất nguồn gốc, quản lý sản xuất qua nhật ký điện tử và mã QR đang được triển khai rộng khắp. Đặc biệt, mô hình “dồn điền đổi thửa” trên môi trường số giúp nâng cao năng suất và chất lượng nông sản, với 96% mã vùng trồng được số hóa tại 4 huyện, thành phố (thành phố Thái Nguyên, huyện Đại Từ, huyện Đồng Hỷ, huyện Phú Lương) và 100% hộ sản xuất chè tại TP. Thái Nguyên đã được cập nhật dữ liệu. Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục mở rộng, với 30 chi nhánh ngân hàng thương mại, 106 phòng giao dịch, 287 ATM, 4.073 thiết bị POS và 3.651 đơn vị chấp nhận thẻ được phân bổ rộng khắp các địa bàn thành phố, huyện thuộc tỉnh. Tỷ lệ đối chiếu thông tin sinh trắc học trong thanh toán đạt 84%, tương ứng hơn 1 triệu hồ sơ. Mô hình Chợ 4.0 đã được triển khai tại 107 chợ, đạt 100% mục tiêu đề ra. Dịch vụ Mobile Money có hơn 513.422 khách hàng với trên 9.300 điểm chấp nhận thanh toán.  Trong lĩnh vực dệt may, nền tảng số “Tre” do Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG nghiên cứu và phát triển đang được ứng dụng tại hơn 70 nhà máy với trên 7.000 người dùng hàng ngày. Giải pháp này góp phần số hóa, xanh hóa, tự động hóa toàn bộ chuỗi sản xuất, giúp tăng năng suất, giảm chi phí và nâng cao khả năng thích ứng. Năng suất lao động tăng từ 21,8 USD (năm 2014)  lên 32,6 USD (năm 2024), thu nhập bình quân tăng từ 3,7 triệu đồng lên 9,5 triệu đồng, dự kiến đạt 10,5 triệu đồng trong năm 2025. Trong vận tải, Công ty cổ phần thương mại và du lịch Hà Lan đã áp dụng hệ thống giám sát hành trình, phần mềm hóa đơn điện tử, vé điện tử và giải pháp quản trị tổng thể nhằm nâng cao hiệu quả vận hành, tiết kiệm chi phí và kiểm soát rủi ro, hướng tới tăng trưởng tối thiểu 10% trong năm 2025.

Phiên Megalive sản phẩm nông sản "Tự hào hàng Việt - Thái Nguyên đệ nhất danh trà" được tổ chức tại Hội nghị phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong thương mại điện tử tỉnh Thái Nguyên năm 2025

Với các chỉ tiêu rõ ràng, giải pháp linh hoạt và sự tham gia tích cực từ doanh nghiệp, người dân và chính quyền, kinh tế số tại Thái Nguyên không chỉ thể hiện qua những con số tăng trưởng mà đang từng bước tái định hình cấu trúc kinh tế địa phương, chuyển dịch từ mô hình truyền thống sang nền kinh tế dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hình thành xã hội số từ nền tảng công dân số

Tại Thái Nguyên, xã hội số đang được xây dựng một cách vững chắc, trên cơ sở nền tảng công nghệ hiện đại, chính quyền số chủ động và sự đồng hành của người dân cùng doanh nghiệp.

Ứng dụng công dân số C-ThaiNguyen được triển khai từ năm 2021, đã trở thành một kênh tương tác quan trọng và hữu ích giữa người dân và chính quyền với hơn 400.000 lượt tải, gần 109.000 tài khoản đăng ký và ghi nhận trên 20 triệu lượt truy cập. Ứng dụng không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ mà còn giúp xử lý kịp thời các vấn đề an sinh, an toàn giao thông, với số tiền xử phạt vi phạm hành chính qua hệ thống vượt 600 triệu đồng. Tỉnh đang tiếp tục nâng cấp giao diện, mở rộng tiện ích để phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Ứng dụng định danh điện tử VNeID được triển khai sâu rộng, cho phép người dân thực hiện nhiều thủ tục hành chính ngay trên nền tảng số. Trong nền y tế, tỉnh tích cực triển khai tích hợp Sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID, hiện tỉnh đang đứng vị trí 3/63 tỉnh, thành về việc người dân có Sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID; đặc biệt, 100% cơ sở khám, chữa bệnh BHYT trên địa bàn tỉnh đã thực hiện tiếp nhận khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế qua thẻ căn cước, căn cước công dân gắn chip và ứng dụng VNeID; tích hợp thông tin Giấy chuyển tuyến và Giấy hẹn khám lại vào Hồ sơ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID; đẩy mạnh triển khai hồ sơ bệnh án điện tử tại các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn tỉnh, Thái Nguyên hiện là một trong bốn tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành triển khai hồ sơ bệnh án điện tử tại các cơ sở y tế công lập, qua đó, giúp đơn giản hóa các thủ tục hành chính, nâng cao tiện ích cho người dân và hiệu quả quản lý y tế.

 Thái Nguyên hiện là một trong bốn tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành triển khai hồ sơ bệnh án điện tử tại các cơ sở y tế công lập

Là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh triển khai Nghị quyết số 57/NQ-TW, thời gian qua, Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ động tham mưu, triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp quan trọng cũng như phối hợp với đơn vị, địa phương thực hiện các nhiệm vụ được giao, như tham mưu ban hành các văn bản chỉ đạo, kế hoạch, chương trình hành động cụ thể hóa Nghị quyết; triển khai hiệu quả các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, đặc biệt là các đề tài liên quan đến trí tuệ nhân tạo, giáo dục STEM, kinh tế số và chuyển đổi số; tham mưu công bố danh mục 13 bài toán lớn và dự thảo danh mục 71 mô hình khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của tỉnh trong thời đại số… Đặc biệt, trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ và tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực của đời sống, chương trình “Bình dân học AI” ra đời. UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 237/KH-UBND ngày 13/12/2024 triển khai chương trình “Bình dân học AI” giai đoạn 2024-2025 tỉnh Thái Nguyên, với mục đích trang bị kiến thức và kỹ năng số cho người dân, ứng dụng AI vào các lĩnh vực của đời sống, nghiên cứu, học tập và sản xuất, kinh doanh; qua đó, khuyến khích, thúc đẩy sự tham gia của các tổ chức, cá nhân vào quá trình chuyển đổi số và phát triển năng lực số, đóng góp tích cực vào sự tăng trưởng của địa phương. Với vai trò là đơn vị chủ trì, triển khai thực hiện chương trình “Bình dân học AI” trên địa bàn tỉnh, Sở thực hiện quản lý, hướng dẫn các học viên nòng cốt triển khai các lớp luyện AI trên hệ thống LuyenAI.vn; triển khai đào tạo, tập huấn bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến, lan tỏa chương trình tới đông đảo người dân trên địa bàn tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 353.000 người tham gia (trong đó, có 52 người đạt đẳng 6; 3.296 người đạt đẳng 5; 30.471 người đạt đẳng 4 theo xếp loại của nền tảng LuyenAI.vn). Trên mạng xã hội Facebook, Sở vận hành các nhóm “Xứ trà học AI” với hơn 33.700 thành viên và “Xứ trà học AI2” với hơn 16.600 thành viên, duy trì hiệu quả phong trào học tập cộng đồng.

Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Văn phòng Tỉnh uỷ tổ chức Hội nghị tập huấn triển khai Chương trình "Bình dân học AI" cho cán bộ, công chức, viên chức đảng viên các cơ quan đảng tỉnh Thái Nguyên ngày 21.5.2025

Từ những bước tiến vững chắc trong chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, Thái Nguyên đang đẩy mạnh hiện thực hóa mô hình phát triển mới, toàn diện và bền vững, dựa trên sự kết hợp hài hòa giữa nội lực và ngoại lực, với trụ cột là khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Năm 2025 được xác định là năm "kế thừa và phát triển", với trọng tâm là hoàn thiện và đưa vào vận hành 26 sản phẩm trọng điểm, bao gồm 4 công trình, 2 phần mềm, và 20 mô hình ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Các sản phẩm này không chỉ phục vụ quản trị xã hội, nâng cao năng suất lao động trong nội tỉnh mà còn có khả năng kết nối và lan tỏa ở cấp liên vùng, quốc gia và quốc tế. Cùng với đó, cuộc thi "Đổi mới sáng tạo - Vì Thái Nguyên thân yêu” lần đầu tiên được phát động nhằm tôn vinh, biểu dương và khen thưởng những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần khơi dậy nguồn lực tri thức vì một tương lai phát triển mạnh mẽ, tự chủ và hội nhập.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được và hoàn thành tốt các mục tiêu đề ra, các cơ quan, đơn vị, địa phương cùng toàn hệ thống chính trị cần tiếp tục vào cuộc quyết liệt, tập trung triển khai hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm; đồng thời, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng về nội dung, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Nghị quyết đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Việc nâng cao nhận thức số trong toàn xã hội là điều kiện tiên quyết để tạo nền tảng phát triển bền vững. Với sự đoàn kết, quyết tâm và chủ động, Thái Nguyên sẽ tiếp tục là một trong những điểm sáng trong cả nước về triển khai hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW, hướng tới mục tiêu phát triển mạnh mẽ kinh tế – xã hội, nâng cao chất lượng sống của người dân, xây dựng tỉnh trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, hiện đại và hội nhập sâu rộng.